Program wychowawczo-profilaktyczny

 

SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZO – PROFILAKTYCZNY

SOSW W ŚWIDNIKU

2025 – 2030

Opracowały:

Monika Dąbkowska
Anna Persona - Adamczuk

Program wychowawczo-profilaktyczny szkoły opracowany został na podstawie obowiązujących aktów prawnych, w szczególności:

 

Akty prawne ogólne dotyczące wychowania i profilaktyki:

1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe
   (Dz.U. z 2023 r. poz. 900 z późn. zm.), w szczególności:
   • art. 1 pkt 2, 3 i 4 – określający cele systemu oświaty,
   • art. 26 i art. 27 – określające obowiązek tworzenia programu wychowawczo-profilaktycznego przez szkołę.
2. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty
   (Dz.U. z 2022 r. poz. 2230 z późn. zm.) – w zakresie wychowania i profilaktyki.
3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek
   (Dz.U. z 2017 r. poz. 1611) – wskazujące na konieczność realizacji działań wspierających rozwój ucznia i zapewniających mu bezpieczeństwo.
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 marca 2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej Na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 1 lit. a, b, e, f i h ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 737, 854, 1562, 1635 i 1933)
5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym reguluje zasady kształcenia specjalnego. Rozporządzenie to określa m.in. warunki organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla uczniów z niepełnosprawnościami, niedostosowaniem społecznym oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym.

Akty prawne dotyczące ochrony małoletnich:

4. Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich
   (Dz.U. z 2023 r. poz. 1304 z późn. zm.) – z późniejszymi nowelizacjami wprowadzającymi obowiązek opracowania i wdrożenia standardów ochrony małoletnich.
5. Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw
   (Dz.U. z 2023 r. poz. 1606) – nakładająca obowiązek wdrażania standardów ochrony małoletnich we wszystkich instytucjach działających z dziećmi.
6. Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 6 lipca 2023 r. w sprawie standardów ochrony małoletnich
   (Dz.U. z 2023 r. poz. 1478) – określające szczegółowe wymagania i procedury, które szkoły muszą wdrożyć w celu ochrony dzieci przed przemocą, krzywdzeniem, wykorzystywaniem i zaniedbaniem.

Akty prawne wspierające wychowanie i bezpieczeństwo:

7. Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ dnia 20 listopada 1989 r.
   (Dz.U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526) – jako nadrzędny dokument określający prawa dziecka, w tym prawo do ochrony przed krzywdzeniem.
8. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej
   (Dz.U. z 2023 r. poz. 535 z późn. zm.) – jako akt wspierający działania profilaktyczne i interwencyjne w szkole.

UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU

 

Wdrażanie programu wychowawczo-profilaktycznego oraz standardów ochrony małoletnich odbywa się w ścisłej współpracy z rodzicami, nauczycielami, specjalistami szkolnymi oraz instytucjami wspierającymi dobro dziecka (m.in. policją, MOPS, sądami rodzinnymi, organizacjami pozarządowymi).

 

WSTĘP

 

RODZICE SĄ PIERWSZYMI WYCHOWAWCAMI SWOICH DZIECI, NAUCZYCIELE WSPOMAGAJĄ ICH WSZECHSTRONNY I HARMONIJNY ROZWÓJ, A UCZEŃ AKCEPTUJE SIEBIE I JEST OTWARTY NA DRUGIEGO CZŁOWIEKA

Wychowanie to wspieranie dziecka w rozwoju ku pełnej dojrzałości fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej.

Profilaktyka to chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowanie na pojawiające się zagrożenia.

Istotą działań wychowawczych i profilaktycznych szkoły jest współpraca całej społeczności szkolnej oparta na założeniu, że wychowanie jest zadaniem realizowanym w rodzinie i w szkole, która w swojej działalności musi uwzględniać zarówno wolę rodziców, jak i priorytety edukacyjne państwa. Rolą szkoły, oprócz jej funkcji dydaktycznej, jest dbałość o wszechstronny rozwój każdego z uczniów oraz wspomaganie wychowawczej funkcji rodziny. Pierwszymi wychowawcami swoich dzieci są rodzice. Nauczyciele wspomagają ich wszechstronny i harmonijny rozwój.

 

CELE WYCHOWANIA I PROFILAKTYKI

Podstawowym celem realizacji programu wychowawczo – profilaktycznego szkoły jest wspieranie dzieci i młodzieży w prawidłowym rozwoju oraz zapobieganie zachowaniom problemowym, ryzykownym.

1. Kształtowanie postaw opartych na akceptowanym społecznie systemie wartości, ukierunkowanych na poszanowanie godności własnej i drugiego człowieka
2. Kształtowanie poczucia tożsamości narodowej, przynależności do społeczności szkolnej, lokalnej i regionalnej, świadomości swoich praw i obowiązków
3. Kształtowanie nawyków kulturalnego zachowania, efektywnej współpracy, komunikowania się z rówieśnikami i dorosłymi
4. Wspieranie indywidualnej drogi rozwoju każdego ucznia
5. Zaznajamianie z zagrożeniami bezpieczeństwa i zdrowia oraz uczenie prawidłowej reakcji na te zagrożenia
6. Kształtowanie właściwych nawyków higienicznych i zdrowotnych, umiejętności dokonywania wyboru zachowań chroniących zdrowie
7. Uruchamianie czynników chroniących dzieci i młodzież przed zachowaniami ryzykownymi
8. Przygotowanie wychowanków do podjęcia nauki na kolejnym etapie kształcenia, do rynku pracy oraz funkcjonowania w dorosłym życiu
9. Stwarzanie warunków do efektywnej współpracy z domem rodzinnym ucznia oraz integracji ze środowiskiem lokalnym. Wdrażanie do życia w społeczności szkolnej i w grupie rówieśniczej

ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE PROGRAMU

Wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczo - profilaktycznym zawarte w Programie Wychowawczo - Profilaktycznym Ośrodka skierowane są do uczniów uczęszczających do poszczególnych typów szkół wchodzących w skład placówki, zgodnie z wymaganiami kształcenia zawartymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego (w tym dla uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną), podstawie programowej kształcenia ogólnego dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym w szkołach podstawowych, podstawą programową dla szkół specjalnych przysposabiających do pracy dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi i autyzmem.

Zagadnienia zawarte w programie wychowawczo – profilaktycznym Ośrodka będą realizowane z uwzględnieniem specyficznych form, metod oraz zasad nauczania dostosowanych do pracy z uczniami niepełnosprawnymi intelektualnie, będą uwzględniały możliwości adresatów, jak i realizatorów programu (stopień przyswajania wiedzy i umiejętności przez uczniów, baza materiałowa i lokalowa placówki oraz możliwości współpracy z instytucjami wspierającymi statutową działalność SOSW). Program opisuje wszelkie działania Ośrodka o charakterze wychowawczo – profilaktycznym, zarówno w zakresie wspierania dzieci i młodzieży w prawidłowym rozwoju, zapobiegania
i przeciwdziałania zachowaniom problemowym jak i przygotowania ich do przyszłej samodzielnej egzystencji w oparciu o obowiązujące podstawy społeczno – moralne. Poprzez realizację naszego programu chcemy tak wpłynąć na ucznia, aby lepiej radził on sobie w życiu z rozwiązywaniem problemów, aby rozumiał siebie, umiał współżyć z innymi i potrafił również znajdować w samym sobie oparcie w trudnych sytuacjach.

 

Zadania szkolnego programu wychowawczo – profilaktycznego realizowane będą w następujących obszarach:

 

• Zdrowie psychiczne i higiena osobista ucznia
• Wspieranie indywidualnego rozwoju ucznia
• Kształtowanie postaw patriotycznych i obywatelskich
• Kształtowanie postaw prospołecznych ucznia
• Bezpieczeństwo ucznia
• Standardy Ochrony Małoletnich

 

Wychowawca klasy jest osobą odpowiedzialną za przeniesienie i adaptację treści wychowawczych i profilaktycznych określonych w programie na grunt swojej pracy z klasą. Fundamentem działania wychowawcy powinno być rozpoznanie potencjału, potrzeb i możliwości uczniów oraz oczekiwań i potrzeb rodziców.

Klasowe programy wychowawczo – profilaktyczne będą uwzględniały kierunki polityki oświatowej na dany rok szkolny, kalendarz imprez i uroczystości szkolnych oraz rekomendacje wynikające z ewaluacji programu wychowawczo – profilaktycznego szkoły.

Wszystkie zaplanowane działania wychowawczo-profilaktyczne mogą podlegać modyfikacji ze względu na aktualną sytuację epidemiologiczną. W trakcie realizacji zadań przestrzegane będą obowiązujące procedury bezpieczeństwa.

 

Diagnoza potrzeb, w tym czynników chroniących i czynników ryzyka

W celu zaplanowania i podejmowania właściwych działań wychowawczo-profilaktycznych szkoły zidentyfikowano występujące w środowisku szkolnym czynniki ryzyka i czynniki chroniące, wpływające na zdrowie fizyczne, psychiczne, bezpieczeństwo i funkcjonowanie społeczne ucznia.

Diagnozę przeprowadzono w oparciu o:

• wnioski i rekomendacje wynikające z ewaluacji szkolnego programu wychowawczo - profilaktycznego
• rekomendacje wynikające z analizy sytuacji wychowawczej w szkole
• rekomendacje wynikające z przeprowadzonej diagnozy kondycji psychicznej uczniów
• analizę sprawozdań wychowawców ze współpracy z rodzicami
• rozmowy z uczniami, nauczycielami i rodzicami.

Czynniki chroniące:

• dobry kontakt uczniów z nauczycielami i wychowawcami.
• zapewnienie uczniom specjalistycznej pomocy według indywidualnych potrzeb
• pozytywny klimat środowiska szkolnego
• poczucie bezpieczeństwa w szkole
• podejmowanie inicjatyw charytatywnych w ramach wolontariatu, aktywnego działania na rzecz klasy i szkoły
• zdecydowany brak akceptacji dla zachowań agresywnych, przemocy rówieśniczej, braku kultury osobistej, nieposzanowania mienia własnego i szkoły,
• okazja do przeżycia i osiągania sukcesu, rozpoznawania i rozwijania własnych talentów i zdolności
• zaufanie ze strony uczniów do dyrektora, nauczycieli, pedagoga, psychologa i innych specjalistów szkolnych
• wytwarzanie klimatu współpracy i zrozumienia między dyrektorem, nauczycielami a rodzicami uczniów, angażowanie rodziców w życie klasy i szkoły
• szkoła jest ogrodzona
• wszyscy nauczyciele posiadają kwalifikacje do pracy dydaktyczno-wychowawczej
• stałe podnoszenie umiejętności i kwalifikacji przez kadrę pedagogiczną
• indywidualne podejście do ucznia
• dobry kontakt z rodzicami
• podejmowanie szeregu działań integrujących zespoły klasowe
• objęcie wszystkich uczniów pomocą psychologiczno - pedagogiczną
• współpraca z instytucjami działającymi na rzecz dziecka i rodziny (PCPR, MOPS, Sąd Rodzinny i inne),
• w szkole na bieżąco dokonywane są przeglądy zapewniające bezpieczeństwo uczniów, wychowanków i pracowników szkoły.

Czynniki ryzyka

• duża rozpiętość wiekowa uczniów Ośrodka,
• narażenie na zagrażające i niewłaściwe treści w cyberprzestrzeni,
• pojawiająca się przemoc słowna wśród uczniów,
• trudności z kontrolą i panowaniem nad własnym zachowaniem,
• nieumiejętność nawiązywania prawidłowych relacji z innymi, trudności z komunikacją,
• negatywny wpływ środków multimedialnych (Internetu, gier komputerowych), cyberprzemoc w sieci,
• niski poziom szeroko pojętych umiejętności społecznych
• brak czasu i więzi emocjonalnych z dzieckiem, niezaradność wychowawcza rodziców, brak kompetencji wychowawczych,
• niezadowalający poziom kultury osobistej i posługiwanie się wulgaryzmami,
• zagrożenie uzależnieniem od telewizji, telefonu, komputera,
• zagrożenia występowaniem agresji i przemocy w wyniku dużej ekspozycji na negatywne przekazy medialne.

ZASADY REALIZACJI SZKOLNEGO PROGRAMU WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNEGO OBEJMUJĄ:

• powszechną znajomość założeń programu – przez uczniów, rodziców i wszystkich pracowników szkoły,
• zaangażowanie wszystkich podmiotów szkolnej społeczności i współpracę w realizację zadań określonych w programie,
• respektowanie praw wszystkich członków szkolnej społeczności oraz kompetencji organów szkoły (dyrektor, rada rodziców, samorząd uczniowski),
• współdziałanie ze środowiskiem zewnętrznym szkoły,
• współodpowiedzialność za efekty realizacji programu.

 

SPOSOBY REALIZACJI ZADAŃ ZAWARTYCH W PROGRAMIE WYCHOWAWCZO - PROFILAKTYCZNYM

Praca wychowawcza i profilaktyczna realizowana jest poprzez:

• zajęcia z wychowawcą,
• zajęcia z pedagogiem i psychologiem szkolnym,
• zajęcia edukacyjne prowadzone przez nauczycieli poszczególnych przedmiotów,
• uroczystości w szkole i inne wynikające z kalendarza imprez i uroczystości szkolnych,
• prezentację dokonań,
• wycieczki i wyjścia poza ośrodek,
• prelekcje, pogadanki, warsztaty,
• udział w zawodach sportowych, konkursach, wystawach o zasięgu szkolnym i lokalnym,
• udział uczniów w kołach zainteresowań,
• działalność Samorządu Uczniowskiego,
• działalność wolontariacka,
• działalność drużyny harcerskiej Nieprzetartego Szlaku „Polana”,
• zajęcia ze specjalistami,
• systematyczną współpracę ze środowiskiem lokalnym, władzami samorządowymi, ze stowarzyszeniami, organizacjami społecznymi, miejskim ośrodkiem kultury i innymi pracującymi na rzecz dzieci i młodzieży.

 

UCZESTNICY PROGRAMU WYCHOWAWCZO – PROFILAKTYCZNEGO SZKOŁY

 

Realizacja programu wychowawczo – profilaktycznego będzie opierać się na współpracy wychowawców, nauczycieli, rodziców i innych podmiotów zaangażowanych
w edukacyjną, wychowawczą i opiekuńczą działalność szkoły.

Rodzice:

• Mają prawo do wychowania zgodnie z własnymi przekonaniami religijnymi i moralnymi, jeśli nie są one w sprzeczności z prawami dziecka;
• Znają i akceptują program wychowawczo – profilaktyczny proponowany przez szkołę;
• Wspierają dziecko we wszystkich jego poczynaniach i zapewniają mu poczucie bezpieczeństwa;
• Wspierają wychowawców i nauczycieli w podejmowanych przez nich działaniach, służą wiedzą, doświadczeniem i pomocą;
• Aktywnie uczestniczą w życiu szkoły;
• Dbają o właściwa formę spędzania czasu wolnego przez dzieci (np. czuwają nad bezpiecznym korzystaniem z Internetu).

Wychowawcy klas

• Dbają o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie;
• Wspierają rozwój ucznia i proces usamodzielniania się;
• Koordynują pracę wychowawczo – profilaktyczną w zespole klasowym;
• Dokonują rozpoznania sytuacji rodzinnej i osobistej ucznia;
• Podejmują działania w przypadkach przemocy wobec niego, zaniedbań opiekuńczych, zachowań ryzykownych;
• Integrują i kierują zespołem klasowym;
• Nadzorują realizację obowiązku szkolnego;
• Współpracują z rodzicami poprzez włączanie ich w sprawy programowe i organizacyjne klasy;
• Współdziałają z dyrekcją szkoły, z nauczycielami uczącymi w klasie, z pedagogiem, psychologiem, pielęgniarką szkolną;
• Współpracują z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz dziecka.

Nauczyciele

• Oddziaływają wychowawczo na uczniów niezależnie od przypisanych im funkcji dydaktycznych;
• Odpowiadają za życie, zdrowie i bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w szkole, podczas wyjść i wyjazdów szkolnych;
• Dostosowują wymagania edukacyjne do możliwości i potrzeb ucznia, wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi ich zdolności i zainteresowania;
• Kształcą i wychowują dzieci w duchu patriotyzmu;
• Reagują na przejawy nietolerancji, dyskryminacji i innych negatywnych zachowań;
• Współtworzą atmosferę życzliwości i zrozumienia;
• Proponują uczniom pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i poza nią;
• Realizują cele programu wychowawczo – profilaktycznego szkoły.

Uczniowie

• Przestrzegają regulaminu szkoły;
• Znają i przestrzegają norm zachowania obowiązujących członków społeczności szkolnej;
• Akceptują innych uczniów i szanują ich prawa;
• Współorganizują imprezy i akcje szkolne;
• Współtworzą społeczność szkolną;
• Prowadzą zdrowy tryb życia, dbają o swoje środowisko;
• Mają szacunek do kultury, języka i tradycji narodowej.

Środowisko lokalne

• Pomoc w oddziaływaniach wychowawczych i profilaktycznych (Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna, Policja, Straż Miejska, Sąd Rodzinny, Centrum Usług Społecznych, Miejski Ośrodek Kultury i inne działające na rzecz dzieci)

 

BUDOWANIE WSPÓŁPRACY Z RODZICAMI

• Powołanie Rady Rodziców
• Organizowanie spotkań rodziców z wychowawcami oraz Dyrektorem Szkoły
• Udział rodziców w podejmowaniu różnych decyzji istotnych dla pracy Ośrodka
• Indywidualne inicjatywy rodziców
• Pedagogizacja rodziców (szkolenia, warsztaty, pogadanki dla rodziców rozwijające ich umiejętności wychowawcze, uwrażliwiające na zagrożenia zakłócające rozwój ich dzieci, poszerzające wiedzę na temat zapobiegania agresji i przemocy, zagrożeń wynikających z nieprawidłowego korzystania z zasobów Internetu oraz różnych zdobyczy techniki (tabletów, komputerów, telefonów komórkowych), prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży,
• Spotkania rodziców ze specjalistami spoza Ośrodka
• Indywidualne rozmowy z rodzicami wynikające z bieżących potrzeb wychowawczych
• Systematyczne informowanie o sukcesach i osiągnięciach oraz trudnościach uczniów
• Wspólna z rodzicami analiza i rozwiązywanie problemów związanych z funkcjonowaniem dziecka w Ośrodku
• Wspieraniu rodziców w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych
• Angażowanie się w przedsięwzięcia wychowawcze i profilaktyczne proponowane przez szkołę
• Włączanie rodziców w organizację imprez i uroczystości na terenie Ośrodka
• Angażowanie rodziców do wykonywania prac na rzecz Ośrodka.

 

WIZJA ABSOLWENTA NASZEJ SZKOŁY

Wychowanek naszego Ośrodka po zakończeniu edukacji wyposażony jest w niezbędną wiedzę i umiejętności potrzebne do dorosłego życia. Potrafi radzić sobie w zmieniającym się współczesnym świecie. W sytuacjach kryzysowych wie gdzie i do kogo zwrócić się o pomoc. Jako dojrzały człowiek nawiązuje pozytywne relacje z ludźmi. Współpracuje i współdziała w zespole, nawiązuje i podtrzymuje przyjaźnie. Jest pełnoprawnym obywatelem swojego kraju i regionu, znającym i rozumiejącym swoje prawa. Uczestniczy w różnych formach życia społecznego na równi z innymi członkami danej zbiorowości, zachowując prawo do swej inności. Jest przygotowany do wykonywania pracy i samodzielny w podejmowaniu różnorodnej aktywności. Zna wartość rodziny w życiu człowieka. Nawiązuje i utrzymuje prawidłowe relacje z osobami przeciwnej płci oraz aktywnie uczestniczy w życiu rodziny.

 

Absolwent naszej szkoły jest:

 

• OTWARTY – Współpracuje w grupie zgodnie z obowiązującymi w niej zasadami. Szanuje poglądy innych. Nawiązuje przyjazne kontakty z innymi ludźmi. Wie, że istnieją różne sposoby komunikowania się i uczy się korzystać z nowoczesnych technologii komunikacyjnych.
• POMOCNY – Jest otwarty na potrzeby drugiego człowieka, potrafi dostrzec i niesie pomoc ludziom potrzebującym.
• ROZWAŻNY – Zna i przestrzega zasady bezpieczeństwa, dba o bezpieczeństwo innych. Zna zagrożenia i potrafi ich unikać. Postępuje zgodnie z zasadami higieny.
• ODPOWIEDZIALNY – Cieszy się z sukcesów. Napotykając na problem wie, gdzie szukać pomocy. Przewiduje i ponosi konsekwencje swego postępowania. Potrafi rozstrzygać konflikty w sposób akceptowany społecznie.
• CIEKAWY ŚWIATA –Świadomie korzysta z różnych źródeł informacji. Bezpiecznie porusza się w przestrzeni cyfrowej. Stara się poszerzać swoją wiedzę.
• SAMODZIELNY – w życiu codziennym nie jest uzależniony od innych (adekwatnie do indywidualnego poziomu sprawności i umiejętności). Ma poczucie decydowania o sobie.
• PRAWY – Stosuje się do przyjętych norm życia społecznego. Potrafi przyznać się do błędu. Szanuje cudzą własność i cudzą pracę. Szanuje tradycje i kulturę własnego narodu. Jest pełnoprawnym członkiem społeczności szkolnej, lokalnej i narodu.
• TOLERANCYJNY – Szanuje i akceptuje wszystkich ludzi bez względu na niepełnosprawności, wygląd, upodobania, pochodzenie, kolor skóry, wyznanie. Szanuje kulturę i tradycję innych narodów.
• AKTYWNY – Posiada kompetencje zawodowe (w zależności od indywidualnych predyspozycji, możliwości i ograniczeń), umożliwiające samodzielne, niezależne funkcjonowanie w przyszłości na otwartym lub chronionym rynku pracy.
• ŚWIADOMY SWOICH PRAW – Zna swoje prawa i szanuje prawa innych. Akceptuje siebie mając świadomość swoich możliwości i ograniczeń wynikających z niepełnosprawności.
• USTALENIA KOŃCOWE

 

Za realizację Programu wychowawczo-profilaktycznego odpowiedzialni są wszyscy pracownicy ośrodka. Dyrektor czuwa nad prawidłowością jego realizacji.

Program wychowawczo-profilaktyczny na rok szkolny 2025/2026 jest otwarty, może być modyfikowany w trakcie realizacji. Program ten podlega monitorowaniu i ewaluacji.

Ewaluacja programu przeprowadzana będzie w każdym roku szkolnym przez zespół ds. ewaluacji programu wychowawczo-profilaktycznego powołany przez dyrektora. Zadaniem zespołu jest opracowanie planu ewaluacji, organizacja badań oraz opracowanie wyników.

W oparciu o program wychowawczo – profilaktyczny szkoły wychowawcy klas i zespołów opracowują klasowe programy wychowawczo – profilaktyczne z uwzględnieniem kierunków polityki oświatowej państwa (załącznik nr 1), wydarzenia i imprezy okolicznościowe z kalendarza imprez i uroczystości szkolnych na bieżący rok szkolny (załącznik nr 2), wyniki ewaluacji szkolnego programu wychowawczo – profilaktycznego za rok 2024/2025 (załącznik nr 3) oraz raport z ewaluacji wdrożenia standardów ochrony małoletnich w szkole (załącznik nr 4).

 

Załącznikami do programu są:

 

(załącznik nr 1) Kierunki polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2025/2026 ,

(załącznik nr 2 Wydarzenia i imprezy okolicznościowe z kalendarza imprez i uroczystości szkolnych na bieżący rok szkolny

(załącznik nr 3) Wyniki ewaluacji szkolnego programu wychowawczo – profilaktycznego za rok 2024/2025

(załącznik nr 4) Raport z ewaluacji wdrożenia standardów ochrony małoletnich w szkole

 

NARZĘDZIA EWALUACYJNE

 

Ewaluacja przeprowadzana będzie poprzez:

• obserwację zachowań uczniów i zachodzących w tym zakresie zmian,
• analizę dokumentacji (m.in.sprawozdania wychowawców klas z realizacji klasowych programów wychowawczo - profilaktycznych)
• przeprowadzanie ankiet wśród uczniów, rodziców i nauczycieli,
• rozmowy z wychowawcami, nauczycielami, rodzicami.

GŁÓWNE OBSZARY ROZWOJU UCZNIA których realizacja ma na celu wspomaganie pełni rozwoju osobowego ucznia oraz w miarę możliwości przygotowanie go do samodzielnego życia. Rozwój ucznia w szkole powinien przebiegać wieloaspektowo – obejmować nie tylko zdobywanie wiedzy, ale również kształtowanie postaw, umiejętności społecznych i emocjonalnych. Poniżej przedstawiono kluczowe obszary wspierające wszechstronny rozwój dziecka:

 

1. Rozwój emocjonalno-społeczny.

• Rozwijanie umiejętności nawiązywania i utrzymywania relacji.
• Budowanie poczucia własnej wartości i tożsamości.
• Kształtowanie empatii i umiejętności rozwiązywania konfliktów.
• Dbanie o dobrostan psychiczny i emocjonalny: Uczenie się wyrażania i regulowania emocji.

2. Rozwój poznawczy

• Rozwijanie ciekawości poznawczej i motywacji do nauki.
• Kształtowanie logicznego myślenia i rozwiązywania problemów.
• Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych (mówienia, słuchania, pisania i czytania).
• Poszerzanie wiedzy o świecie przyrodniczym, społecznym i kulturowym.

3. Rozwój fizyczny i zdrowotny

• Kształtowanie sprawności ruchowej oraz postawy ciała.
• Rozwijanie nawyków zdrowego stylu życia (aktywność, odżywianie, higiena).
• Zwiększanie świadomości zdrowotnej.
• Edukacja dotycząca dbania o ciało i jego granice.

4. Rozwój artystyczno-kulturowy

• Wyrażanie siebie poprzez różne formy sztuki (plastyka, muzyka, teatr).
• Kształtowanie wrażliwości estetycznej.
• Poznawanie dziedzictwa kulturowego i tradycji.
• Rozwijanie kreatywności i twórczego myślenia.

5. Rozwój obywatelski i moralny

• Rozumienie norm i zasad społecznych.
• Uczenie odpowiedzialności i zaangażowania w życie wspólnoty.
• Kształtowanie postawy szacunku, tolerancji i uczciwości.
• Poznawanie swoich praw i obowiązków jako ucznia i obywatela.

6. Rozwój technologiczny i cyfrowy

• Kształtowanie kompetencji cyfrowych.
• Nauka bezpiecznego i odpowiedzialnego korzystania z technologii.
• Rozwijanie umiejętności wyszukiwania, analizowania i przetwarzania informacji.
• Świadomość zagrożeń płynących z internetu i ochrona prywatności.

7. Bezpieczeństwo ucznia (obszar priorytetowy)

• kształtowanie umiejętności dbania o własne bezpieczeństwo fizyczne, emocjonalne i cyfrowe.
• Rozwijanie świadomości zagrożeń w różnych środowiskach życia ucznia.
• Nauka reagowania w sytuacjach trudnych i niebezpiecznych.
• Wzmacnianie odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych.
• Budowanie nawyków bezpiecznego funkcjonowania w przestrzeni szkolnej i poza nią.

OBSZAR: ZDROWIE PSYCHICZNE I HIGIENA OSOBISTA

1. CELE OGÓLNE

• Wspieranie uczniów w dbaniu o zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie.
• Kształtowanie nawyków higienicznych dostosowanych do możliwości ucznia.
• Rozwijanie umiejętności wyrażania emocji i radzenia sobie z trudnymi sytuacjami.
• Wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa, akceptacji i własnej wartości.

2. CELE SZCZEGÓŁOWE:

 

Uczeń:

• rozpoznaje podstawowe emocje i potrafi je nazwać,
• omawia i stosuje konstruktywne sposoby radzenia sobie z emocjami, m.in. techniki uważności,
• zna sposoby radzenia sobie ze stresem i napięciem (np. relaksacja, mówienie o emocjach),
• rozumie, że warto prosić o pomoc i wsparcie,
• zna i stosuje podstawowe zasady higieny osobistej (mycie rąk, zębów, ciała, zmiana ubrań),
• rozumie konieczność dbałości o swoje ciało, zdrowie i wygląd,
• potrafi zadbać o swoje otoczenie (czystość, porządek),
• współuczestniczy w działaniach prozdrowotnych w szkole.

3. ZAKRES TEMATYCZNY PROGRAMU ZDROWIE PSYCHICZNE

• Co to są emocje? – rozpoznawanie i wyrażanie emocji.
• Kiedy się boję, kiedy jestem zły – jak sobie poradzić?
• Jak rozmawiać o tym, co czuję?
• Mówimy o swoich potrzebach – komunikacja z dorosłymi.
• Przyjaciel, kolega – dlaczego relacje są ważne?
• Co mnie uspokaja? – ćwiczenia relaksacyjne, oddechowe.
• Moje mocne strony – wzmacnianie samooceny i akceptacji siebie

HIGIENA OSOBISTA

• Dlaczego trzeba się myć? – higiena ciała, włosów, zębów.
• Higiena intymna – dostosowane do wieku i poziomu rozwoju ucznia.
• Ręce czyste – zdrowe! (higiena rąk, szczególnie przed jedzeniem i po toalecie).
• Porządek wokół mnie – mój pokój, moje ubrania.
• Zasady dbania o wygląd – codzienne rytuały higieniczne.
• Profilaktyka zdrowia – wizyty u lekarza, dentysty.
• Co to znaczy „czuć się dobrze”? – holistyczne podejście do zdrowia.

4. FORMY I METODY PRACY

• Zajęcia praktyczne: codzienne ćwiczenia higieniczne w szkole i w domu.
• Karty pracy i obrazki: z sekwencjami czynności higienicznych.
• Historyjki obrazkowe, opowiadania terapeutyczne: np. o emocjach, o myciu się.
• Ćwiczenia relaksacyjne
• Zabawy tematyczne: „apteka”, „łazienka”, „u fryzjera”.
• Scenki i drama: jak powiedzieć o smutku, jak odmówić dotyku, jak się uspokoić.
• Pomoce AAC: tablice, gesty, symbole – dla uczniów niemówiących.
• Filmy edukacyjne: krótkie animacje np. „Dlaczego myjemy ręce?”, „Co to są emocje?”.

5. DZIAŁANIA SZKOLNE WSPIERAJĄCE ZDROWIE PSYCHICZNE I HIGIENĘ OSOBISTĄ

 

Działanie	Opis
Zajęcia „Dbam o siebie”	Proste, praktyczne lekcje dotyczące codziennej higieny: mycie rąk, zębów, kąpiel, zmiana ubrania – z użyciem pomocy wizualnych i instrukcji krok po kroku.
Ćwiczenia relaksacyjne i oddechowe	Krótkie sesje relaksacyjne, zabawy oddechowe, proste techniki wyciszające, dostosowane do możliwości uczniów.
„Moje emocje” – nauka rozpoznawania uczuć	Zajęcia z wykorzystaniem obrazków i piktogramów, które pomagają uczniom nazywać i wyrażać emocje oraz rozumieć, jak się z nimi obchodzić.
Higiena snu i odpoczynku	Edukacja na temat znaczenia snu, rutyny przed snem, odpoczynku – w formie historyjek i rozmów dostosowanych do uczniów.
Promowanie zdrowego odżywiania	lekcje i zabawy uczące wyboru zdrowych produktów, nawyków jedzenia, picia wody – z degustacjami i wizualnymi pomocami.
Bezpieczne korzystanie z toalety i pomocy higienicznych	Praktyczne treningi i przypomnienia o kolejności czynności, utrzymaniu czystości i samodzielności podczas korzystania z łazienki.
Wsparcie emocjonalne i rozmowy indywidualne	Regularne spotkania z pedagogiem lub psychologiem w formie dostosowanej do potrzeb uczniów, rozmowy o samopoczuciu i radzeniu sobie ze stresem.
Utworzenie „Kącika relaksu”	Miejsce w klasie z miękkimi poduszkami, książkami i cichymi zabawkami, gdzie uczniowie mogą się wyciszyć i odpocząć w trudnych momentach.
Modelowanie i wzmacnianie pozytywnych zachowań	Nauczyciele i opiekunowie pokazują i chwalą właściwe nawyki higieniczne i emocjonalne, zachęcając uczniów do ich naśladowania.
Zajęcia tematyczne „Dbam o zdrowie”	Cykl spotkań o podstawach zdrowia, zapobieganiu chorobom, roli ruchu i odpoczynku – z aktywnościami dostosowanymi do możliwości uczniów.

 

6. SPODZIEWANE EFEKTY

Uczeń:

• dba o codzienną higienę osobistą i rozumie jej znaczenie,
• zna podstawowe sposoby regulacji emocji i szuka wsparcia w trudnych chwilach,
• potrafi rozpoznać swój nastrój i adekwatnie go wyrazić,
• przestrzega zasad porządku i czystości w swoim otoczeniu,
• wykazuje większą samodzielność w czynnościach dnia codziennego,
• uczestniczy w działaniach wzmacniających zdrowie psychiczne i fizyczne.

7. EWALUACJA OBSZARU

• Arkusze obserwacji postępów ucznia (zachowania, higiena, emocje).
• Rozmowy z uczniem i rodzicami/opiekunami.
• Zbieranie informacji zwrotnej od nauczycieli, wychowawców i specjalistów.
• Przegląd efektów działań tematycznych (np. wystawy prac, zdjęcia, wytwory uczniów).

OBSZAR: KSZTAŁTOWANIE POSTAW PATRIOTYCZNYCH I OBYWATELSKICH UCZNIA

1. CELE OGÓLNE

• Rozwijanie poczucia przynależności narodowej i lokalnej.
• Kształtowanie szacunku do symboli narodowych i tradycji.
• Uczenie odpowiedzialności, współdziałania i życia w społeczności.
• Wzmacnianie poczucia dumy z bycia obywatelem Polski.
• Dostosowanie treści patriotycznych do poziomu rozwoju intelektualnego i emocjonalnego uczniów.

2. CELE SZCZEGÓŁOWE:

Uczeń:

• zna i rozpoznaje symbole narodowe: flagę, godło, hymn,
• potrafi zachować się z szacunkiem w czasie uroczystości narodowych,
• zna najważniejsze święta państwowe i lokalne,
• uczestniczy w życiu klasy i szkoły jako wspólnoty,
• rozwija postawy odpowiedzialności, współpracy i szacunku wobec innych,
• poznaje historię i kulturę swojego regionu

3. METODY PRACY

• metoda słowna: rozmowa kierowana, opowiadanie, bajkoterapia,
• metoda pokazowa: oglądanie filmów, ilustracji, zdjęć, symboli,
• metoda praktycznego działania: prace plastyczne, inscenizacje, śpiew piosenek,
• metoda przeżywania: udział w uroczystościach, wycieczkach, wspólnych działaniach,
• metoda dramy i inscenizacji,
• wykorzystywanie komunikacji alternatywnej (AAC) w razie potrzeby.

4. FORMY PRACY

• Apel z okazji świąt narodowych
• Prace plastyczne i dekoracje
• Wycieczki edukacyjne
• Odśpiewanie hymnu państwowego, hymnu szkoły
• Lekcje tematyczne
• Dzień Patrona
• Wspólne działania klasowe

5. DZIAŁANIA SZKOLNE WSPIERAJĄCE KSZTAŁTOWANIE POSTAW PATRIOTYCZNYCH I OBYWATELSKICH UCZNIA

 

Działanie	Opis
Obchody Świąt Narodowych	Udział uczniów w uroczystościach szkolnych z okazji np. 3 Maja, 11 Listopada – poprzez śpiewanie hymnu, oglądanie inscenizacji, przygotowanie symboli narodowych.
Symbole narodowe – znam i szanuję	Zajęcia edukacyjne z wykorzystaniem obrazów, piosenek i historyjek – uczniowie poznają flagę, godło i hymn, uczą się ich znaczenia.
Zajęcia tematyczne	Cykl zajęć uczących szacunku do kraju, języka i tradycji – dostosowane do poziomu poznawczego uczniów.
Szkolny kącik patriotyczny	Stała ekspozycja w klasie z flagą, godłem, książkami o Polsce, mapą, pracami uczniów związanymi z ojczyzną.
Dzień Patrona / Małej Ojczyzny	Życie i twórczość patrona szkoły, poznawanie miejscowości i regionu z którego pochodzą uczniowie.
Spotkania z ciekawymi osobami	Zaproszenie policjantów, strażaków, harcerzy, społeczników – rozmowy o ich roli i pracy dla wspólnoty.
Udział w akcjach społecznych	Włączanie uczniów w inicjatywy obywatelskie: sadzenie drzew, sprzątanie terenu szkoły, zbiórki charytatywne.
Śpiewanki patriotyczne	Wspólne śpiewanie pieśni i piosenek patriotycznych, z użyciem ilustracji i nagrań dźwiękowych.
Mój pierwszy dowód osobisty – kim jestem?	Zajęcia o tożsamości: imię, nazwisko, adres, kraj – budowanie poczucia przynależności do wspólnoty narodowej i lokalnej.

 

6. SPODZIEWANE EFEKTY

Uczeń:

• rozpoznaje i nazywa flagę, godło i hymn Polski,
• uczestniczy w świętach i uroczystościach szkolnych,
• wykazuje szacunek dla innych oraz wspólnej przestrzeni (np. klasy, szkoły),
• interesuje się historią i tradycjami swojego regionu,
• zna twórczość patrona szkoły
• aktywnie uczestniczy w działaniach klasowych i społecznych.

7. EWALUACJA OBSZARU

• Obserwacja aktywności ucznia podczas zajęć i uroczystości.
• Dokumentacja wytworów uczniów (prace plastyczne, zdjęcia).
• Rozmowy z uczniami i rodzicami na temat rozumienia treści patriotycznych.
• Sprawozdanie wychowawców z realizacji programu na koniec roku szkolnego.

Obszar: BEZPIECZEŃSTWO UCZNIA

 

1. CELE OGÓLNE

• Kształtowanie podstawowych umiejętności związanych z dbaniem o własne bezpieczeństwo fizyczne, emocjonalne i cyfrowe.
• Rozwijanie świadomości zagrożeń w szkole, domu i środowisku.
• Nauka reagowania w sytuacjach trudnych i niebezpiecznych.
• Utrwalanie zasad bezpiecznego zachowania w codziennym życiu.
• Wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za siebie i innych.

2. CELE SZCZEGÓŁOWE

Uczeń:

• rozpoznaje sytuacje niebezpieczne i wie, jak ich unikać,
• zna podstawowe zasady bezpiecznego poruszania się po szkole i poza nią,
• potrafi wezwać pomoc (zna numer alarmowy i sposób zgłoszenia),
• wie, jak zachować się wobec obcych osób,
• zna zasady bezpiecznego korzystania z urządzeń i internetu,
• przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas wyjść, zabaw, zajęć praktycznych,
• potrafi współpracować z dorosłymi w sytuacjach zagrożenia.

3. FORMY I METODY PRACY

• odgrywanie scenek sytuacyjnych („co byś zrobił, gdyby…”),
• filmy i animacje edukacyjne (np. „Bezpieczny Puchatek”, „Owce w sieci”),
• piktogramy i plansze z zasadami bezpieczeństwa,
• prace plastyczne i tworzenie plakatów („Moje zasady bezpieczeństwa”),
• wycieczki edukacyjne (np. komenda policji, straż pożarna),
• spotkania z funkcjonariuszami służb (policjant, strażak, ratownik),
• wspólne tworzenie „Kodeksu bezpiecznego ucznia”.

4.DZIAŁANIA SZKOLNE WSPIERAJĄCE BEZPIECZEŃSTWO UCZNIA

 

Działanie	Opis
Zajęcia tematyczne „Bezpieczny uczeń”	Uczniowie poznają zasady bezpieczeństwa w szkole, domu i na ulicy.
Ćwiczenia ewakuacyjne i alarmowe	Treningi ewakuacyjne
Tablice i symbole bezpieczeństwa w klasie	Dostosowane do poziomu rozumienia uczniów.
Spotkania z funkcjonariuszami służb	Wizyty policjanta, strażaka, ratownika, strażnika miejskiego – rozmowy o bezpieczeństwie, zagrożeniach, prostych sposobach reagowania.
Zasady „Jestem bezpieczny”	Ustalanie z klasą zasad zachowania się w szkole i poza nią
Trening reagowania w sytuacjach trudnych	Nauka komunikatów i gestów – także przy użyciu symboli AAC
Bezpieczne przerwy	Dyżury nauczycieli, strefy wyciszenia i odpoczynku w czasie przerw – eliminowanie sytuacji stresujących i ryzykownych.
Dzień Bezpiecznego Internetu	Zajęcia o zagrożeniach online, zasadach korzystania z urządzeń cyfrowych i ochrony prywatności.
Współpraca z rodzicami w zakresie bezpieczeństwa	Spotkania i materiały edukacyjne dla rodziców: jak wspierać dzieci w samodzielności, jak reagować na niepokojące zachowania.

 

5. SPODZIEWANE EFEKTY

Uczeń:

• rozpoznaje sytuacje zagrażające zdrowiu i życiu,
• zna podstawowe zasady reagowania w sytuacjach zagrożenia,
• potrafi powiedzieć „nie” w niekomfortowej sytuacji,
• zna numery alarmowe i potrafi poprosić o pomoc,
• zna zasady bezpiecznego poruszania się i korzystania z internetu,
• stosuje poznane zasady w praktyce (np. podczas zajęć i przerw).

6. EWALUACJA OBSZARU

• Obserwacja zachowań uczniów podczas codziennych sytuacji.
• Rozmowy z uczniami – sprawdzenie rozumienia podstawowych zasad.
• Prace uczniów – plakaty, plansze, wypowiedzi.
• Arkusze obserwacji i karty pracy (dostosowane do poziomu uczniów).
• Sprawozdania nauczycieli i wychowawców na koniec semestru/roku.

OBSZAR: WSPIERANIE INDYWIDUALNEGO ROZWOJU UCZNIA

 

1. CELE OGÓLNE

• Wspomaganie wszechstronnego rozwoju ucznia zgodnie z jego indywidualnymi potrzebami oraz możliwościami.
• Rozwijanie poczucia własnej wartości i sprawczości.
• Kształtowanie pozytywnego obrazu samego siebie.
• Umożliwienie uczniowi samodzielnego funkcjonowania na miarę jego możliwości.
• Wzmacnianie mocnych stron i talentów - wykorzystywanie w pełni potencjału rozwojowego ucznia.

2. CELE SZCZEGÓŁOWE

Uczeń:

• zna i nazywa swoje mocne strony,
• podejmuje działania adekwatne do własnych możliwości,
• potrafi wyrażać swoje potrzeby, emocje i opinie,
• rozwija samodzielność w codziennym funkcjonowaniu,
• wzmacnia swoje kompetencje społeczne (komunikacja, współpraca, samoświadomość),
• uczy się wyznaczać cele na miarę swoich możliwości i dążyć do ich realizacji,
• potrafi poprosić o pomoc i przyjąć wsparcie.

3. DZIAŁANIA I FORMY PRACY

 

Działanie	Opis
Zajęcia rozwijające kompetencje społeczne	Ćwiczenia w wyrażaniu emocji, empatii, pracy w grupie
Indywidualne programy wsparcia (IPET)	Określenie celów i dostosowań dla każdego ucznia
Zajęcia z psychologiem/pedagogiem	Rozwijanie samoświadomości, radzenie sobie ze stresem
Trening umiejętności życiowych	Zakupy, przygotowanie posiłków, higiena, poruszanie się w przestrzeni
Terapie wspomagające (SI, logopedia, biofeedback)	W zależności od potrzeb ucznia
Udział w konkursach, występach, pokazach	Wzmacnianie poczucia sukcesu i wartości

 

4. DZIAŁANIA SZKOLNE WSPIERAJĄCE INDYWIDUALNY ROZWÓJ UCZNIA

 

Działanie	Opis
Indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne (IPET)	Tworzenie planów dostosowanych do możliwości i potrzeb każdego ucznia – uwzględniających rozwój poznawczy, społeczny, emocjonalny i fizyczny.
Zajęcia rozwijające zainteresowania	Organizacja zajęć tematycznych (np. plastyczne, muzyczne, sportowe), w których uczniowie rozwijają talenty i mocne strony.
Indywidualne ścieżki wsparcia emocjonalnego	Regularne rozmowy z psychologiem/pedagogiem, wspieranie umiejętności radzenia sobie z emocjami, trudnościami, budowanie odporności psychicznej.
System pochwał i nagród dopasowany indywidualnie	Wzmacnianie pozytywnych zachowań uczniów z użyciem adekwatnych wzmocnień: naklejek, punktów, pochwał słownych, dyplomów.
Zajęcia rozwijające samodzielność	Treningi umiejętności życiowych: samodzielne ubieranie się, zakupy, poruszanie się po budynku, korzystanie z komunikacji.
Spotkania z rodzicami o mocnych stronach dziecka	Wspólna analiza mocnych stron ucznia, planowanie wspierających działań w szkole i w domu.
Projekty indywidualne / klasowe	Udział uczniów w projektach edukacyjnych

 

5. SPODZIEWANE EFEKTY

Uczeń:

• zna swoje mocne strony i potrafi je rozwijać,
• funkcjonuje coraz bardziej samodzielnie,
• potrafi komunikować swoje potrzeby i emocje,
• zyskuje poczucie sprawczości i satysfakcji z działania,
• uczestniczy aktywnie w życiu klasy i szkoły,
• osiąga postępy w obszarach objętych indywidualnym planem edukacyjnym.

6. EWALUACJA OBSZARU

• Obserwacja ucznia przez nauczycieli i specjalistów.
• Karta rozwoju ucznia – ocena postępów w poszczególnych sferach.
• Analiza dokumentacji (IPET, opinie specjalistów, wyniki zajęć).
• Rozmowy z uczniem i rodzicami/opiekunami.
• Dokumentacja osiągnięć ucznia – portfolio, zdjęcia, prace

OBSZAR: KSZTAŁTOWANIE POSTAW PROSPOŁECZNYCH UCZNIA

 

1. CELE OGÓLNE

• Rozwijanie umiejętności społecznych niezbędnych do funkcjonowania w grupie.
• Wzmacnianie pozytywnych zachowań: życzliwości, empatii, współpracy.
• Kształtowanie postawy szacunku wobec innych ludzi.
• Wspieranie uczniów w rozpoznawaniu i regulacji emocji.
• Rozwijanie odpowiedzialności za siebie i innych w życiu szkolnym i codziennym.

2. CELE SZCZEGÓŁOWE

Uczeń:

• rozpoznaje i nazywa emocje swoje i innych,
• potrafi współdziałać w grupie (dzielenie się, pomaganie, czekanie na swoją kolej),
• zna zasady dobrego zachowania się wobec kolegów i dorosłych,
• potrafi nawiązywać i podtrzymywać relacje rówieśnicze,
• potrafi rozwiązywać drobne konflikty z pomocą nauczyciela,
• podejmuje działania na rzecz innych (np. w klasie, szkole, rodzinie),
• uczy się tolerancji, otwartości i szacunku wobec odmienności.

3. ZASADNICZE OBSZARY TEMATYCZNE

➤ Emocje i relacje:

• Co czuję? – rozpoznawanie emocji i ich przyczyn.
• Co czuje druga osoba? – empatia i zrozumienie.
• Jak rozmawiać i słuchać?

➤ Zachowania społeczne:

• Pomagamy sobie nawzajem.
• Magiczne słowa: proszę, dziękuję, przepraszam.
• Czym jest życzliwość?

➤ Rozwiązywanie konfliktów:

• Kłótnia – co robić, gdy jestem zły?
• Komunikaty „ja” – mówienie o swoich uczuciach.
• Jak dojść do zgody?

➤ Odpowiedzialność i współdziałanie:

• Obowiązki w klasie – za co jestem odpowiedzialny?
• Praca w parach i grupach – współdziałanie z innymi.
• Pomagam młodszym / starszym / koledze.

4. FORMY I METODY PRACY

• Metody aktywne: drama, scenki, zabawy integracyjne, symulacje sytuacji społecznych.
• Metody werbalne: rozmowy kierowane, opowiadania z morałem, bajkoterapia.
• Metody wizualne: karty emocji, piktogramy, plakaty, historyjki obrazkowe.
• Metody praktyczne: wspólne działania
• Komunikacja alternatywna (AAC)

5. DZIAŁANIA SZKOLNE WSPIERAJĄCE POSTAWY PROSPOŁECZNE

Codzienne rytuały wspólnotowe wspierająca relacje, poczucie przynależności i bezpieczeństwa. Nauka i modelowanie zachowań społecznych - zajęcia z treningu umiejętności społecznych (TUS), regularne ćwiczenia z zakresu komunikacji, współpracy, rozwiązywania konfliktów, odgrywanie scenek społecznych – ćwiczenie odpowiednich zachowań w sytuacjach codziennych, książki społeczne i historyjki obrazkowe

Wspólne działania i zabawy - zabawy zespołowe z podziałem ról, aktywności uczące współpracy, projekty klasowe, udział w akcjach społeczny

Kształtowanie empatii i zrozumienia emocji – bajkoterapia, zabawy, scenki dramowe, uczenie się pomagania i zauważania innych, wspólne rozwiązywanie konfliktów, rozmowy indywidualne i grupowe po trudnych zdarzeniach

Budowanie odpowiedzialności i wzmacnianie ról społecznych - udział w przygotowaniu uroczystości klasowych i szkolnych, udzielanie pochwał i wzmocnień pozytywnych, wzmacnianie pozytywne zachowań prospołecznych, dyżury klasowe dostosowane do możliwości uczniów

Współpraca z rodziną i środowiskiem- spotkania, warsztaty z rodzicami na temat rozwijania kompetencji społecznych dzieci w domu, informowanie rodziców o postępach i wzmacnianie działań wychowawczych, organizowanie wspólnych imprez i świąt klasowych z udziałem rodzin

 

6. SPODZIEWANE EFEKTY:

Uczeń:

• potrafi rozpoznać i nazwać podstawowe emocje swoje i innych,
• potrafi wyrazić uczucia w sposób akceptowalny społecznie (słownie, gestem, symbolem),
• wykazuje empatię (zauważa emocje innych, próbuje pomóc),
• potrafi korzystać z dostępnych narzędzi do regulacji emocji (np. kącika wyciszenia),
• uczy się rozwiązywania konfliktów i radzenia sobie z trudnymi emocjami

7. EWALUACJA OBSZARU

• Obserwacja codziennych zachowań ucznia - monitorowanie relacji rówieśniczych, współpraca, dzielenie się, reagowanie na potrzeby innych zwracanie uwagi na sposób komunikacji, użycie zwrotów grzecznościowych, wyrażanie emocji
• Dokumentowanie aktywności ucznia - zbieranie przykładów zaangażowania ucznia w działania prospołeczne: udział w akcjach klasowych, dyżury, pomoc innym
• Rozmowy indywidualne z uczniem - Rozmowy o emocjach i relacjach, czy uczeń potrafi opisać, jak się czuje i jak czuje się ktoś inny Rozmowy grupowe i analiza sytuacji społecznych – sprawdzanie umiejętności wspólnego rozwiązywania problemów, Ocena stopnia zaangażowania ucznia w rozmowy i refleksję nad emocjami i zachowaniem
• Współpraca z rodzicami - konsultacje z rodzicami, informacje o zachowaniu dziecka w domu, porównanie z zachowaniami szkolnymi ankiety lub krótkie rozmowy oceniające postęp dziecka w relacjach rodzinnych i społecznych

OBSZAR: STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

 

1. CELE OGÓLNE

• Zapewnienie wszystkim uczniom bezpiecznego i wspierającego środowiska edukacyjnego.
• Ochrona dzieci przed przemocą, krzywdzeniem, zaniedbaniem, wykorzystywaniem oraz wszelkimi formami dyskryminacji.
• Kształtowanie wśród uczniów postaw szacunku wobec siebie i innych.
• Podnoszenie świadomości w zakresie praw dziecka i zasad bezpieczeństwa osobistego.
• Wzmocnienie odpowiedzialności pracowników szkoły za ochronę dobra ucznia.

2. CELE SZCZEGÓŁOWE

Uczeń:

• zna swoje prawa i obowiązki oraz wie, jak z nich korzystać w bezpieczny sposób,
• rozumie, czym są dobre i złe dotyki, i potrafi reagować w sytuacjach zagrożenia,
• potrafi powiedzieć „nie”, gdy czuje się niekomfortowo lub zagrożony,
• zna osoby, do których może zwrócić się po pomoc w szkole i poza nią,
• wie, jak dbać o swoje bezpieczeństwo fizyczne, psychiczne i cyfrowe,
• zna podstawowe zasady bezpieczeństwa w kontaktach z dorosłymi i rówieśnikami,
• potrafi rozpoznawać sytuacje ryzykowne i unikać ich.

3. ZAKRES TEMATYCZNY

• Prawa dziecka – znajomość i rozumienie.
• Granice osobiste – czym są, jak je określać i szanować.
• Rozpoznawanie i unikanie zagrożeń (w szkole, w domu, w internecie).
• Reagowanie w sytuacjach przemocy, krzywdzenia i dyskomfortu.
• Zasady bezpiecznego kontaktu z dorosłymi i rówieśnikami.
• Bezpieczne korzystanie z urządzeń cyfrowych i internetu.
• Zaufanie i umiejętność szukania pomocy.
• Kultura równości, szacunku i niedyskryminowania.

6. FORMY I METODY PRACY

• Zajęcia tematyczne z wykorzystaniem filmów, bajek edukacyjnych, opowiadań z morałem.
• Scenki sytuacyjne „co byś zrobił, gdyby…”, drama, inscenizacje.
• Tworzenie plakatów, kodeksów i regulaminów klasowych dotyczących bezpieczeństwa.
• Praca z kartami emocji, historyjkami obrazkowymi i symbolami (AAC).
• Gry i zabawy uczące asertywności, wyznaczania granic i zaufania.

7. DZIAŁANIA SZKOLNE WSPIERAJĄCE OCHRONĘ MAŁOLETNICH

• Wdrożenie i upowszechnienie dokumentu „Standardy ochrony małoletnich” w szkole.
• Szkolenia dla nauczycieli i pracowników szkoły w zakresie rozpoznawania sygnałów krzywdzenia i reagowania.
• Powołanie osoby odpowiedzialnej za przyjmowanie zgłoszeń naruszeń zasad ochrony dzieci.
• Umożliwienie uczniom bezpiecznego i dyskretnego zgłaszania niepokojących sytuacji (np. skrzynka zaufania, kontakt z psychologiem).
• Prowadzenie cyklicznych zajęć o bezpieczeństwie osobistym, emocjonalnym i cyfrowym.
• Współpraca z instytucjami wspierającymi dzieci i rodziny (OPS, sąd rodzinny, policja, organizacje pozarządowe).
• Edukowanie rodziców na temat ochrony dzieci – zebrania, materiały informacyjne, warsztaty.

8. SPODZIEWANE EFEKTY

Uczeń:

• zna swoje prawa i potrafi ich bronić w sposób bezpieczny,
• czuje się bezpiecznie w szkole i ma zaufanie do dorosłych,
• potrafi zgłosić niepokojącą sytuację i wie, do kogo się zwrócić,
• zna podstawowe zasady reagowania w sytuacjach ryzykownych lub przemocowych,
• potrafi rozpoznawać i wyznaczać granice własne i innych,
• stosuje zasady szacunku i odpowiedzialności w relacjach społecznych.

Szkoła:

• posiada jasno określone procedury ochrony dzieci i wdrożony system reagowania,
• kadra pedagogiczna i pracownicy szkoły są przeszkoleni w zakresie ochrony małoletnich,
• tworzy atmosferę szacunku, wsparcia i bezpieczeństwa dla wszystkich uczniów,
• współpracuje z rodzicami i instytucjami w zakresie przeciwdziałania przemocy i krzywdzeniu dzieci.

EWALUACJA OBSZARU

1. Ankiety ewaluacyjne dla uczniów, rodziców, nauczycieli
2. Obserwacje zajęć dydaktycznych i wychowawczych
3. Analiza dokumentacji szkolnej
4. Wywiady i rozmowy indywidualne z uczniami, nauczycielami, pedagogiem, psychologiem, pielęgniarką
5. Monitoring narzędzi zgłaszania problemów
   • Analiza zgłoszeń do skrzynki zaufania.
   • Rejestr spotkań uczniów z psychologiem lub pedagogiem.
   • Liczba zgłoszonych przypadków i działań interwencyjnych.
6. Frekwencja i aktywność w działaniach edukacyjnych
   • Udział uczniów w zajęciach tematycznych dotyczących bezpieczeństwa.
   • Frekwencja rodziców na spotkaniach i warsztatach związanych z ochroną dzieci.
7. Ewaluacja wewnętrzna nauczycieli i wychowawców
   • Samoocena efektywności działań wychowawczych.
   • Wnioski zespołów nauczycielskich dotyczące skuteczności programów i metod pracy.
8. Porównanie stanu początkowego i końcowego
   • Diagnoza początkowa i końcowa wiedzy oraz postaw uczniów.
   • Ocena postępów w zakresie świadomości praw, zasad bezpieczeństwa i umiejętności reagowania.
9. Współpraca z instytucjami zewnętrznymi
   • Opinia instytucji współpracujących (OPS, policja, poradnie) o skuteczności działań szkoły.
   • Dokumentacja współpracy międzyinstytucjonalnej w zakresie ochrony dzieci.

 

 

Załącznik nr 1.

Na podstawie art. 60 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe

(Dz.U. z 2024 r. poz. 737 ze zm.) ustalam następujące kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2025/2026:

 

1. Kształtowanie myślenia analitycznego poprzez interdyscyplinarne podejście do nauczania przedmiotów przyrodniczych i ścisłych oraz poprzez rozwijanie umiejętności matematycznych w kształceniu ogólnym.
2. Szkoła miejscem edukacji obywatelskiej - kształtowanie postaw patriotycznych, społecznych i obywatelskich, odpowiedzialności za region
   i ojczyznę, dbałości o bezpieczeństwo własne i innych.
3. Promocja zdrowego trybu życia w szkole - kształtowanie postaw i zachowań prozdrowotnych, wspieranie aktywności fizycznej uczniów.
4. Profilaktyka przemocy rówieśniczej, zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, wsparcie w kryzysach psychicznych, profilaktyka uzależnień.
5. Promowanie higieny cyfrowej i bezpiecznego poruszania się w sieci, rozwijanie umiejętności krytycznej analizy informacji dostępnych
   w Internecie, poprawne metodycznie wykorzystywanie przez nauczycieli nowoczesnych technologii, w szczególności opartych na sztucznej inteligencji oraz korzystanie z zasobów Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej.
6. Promocja kształcenia zawodowego w szkołach podstawowych oraz w środowisku pracodawców, wzmocnienie roli doradztwa zawodowego.
7. Rozwijanie zainteresowania kulturą i językiem polskim wśród Polonii, nauczanie języka polskiego w środowiskach polonijnych.
8. Wspieranie aktywności poznawczej i poczucia sprawczości ucznia poprzez promowanie oceniania kształtującego i metod aktywizujących
   w dydaktyce

 

Załącznik nr 2

Kalendarz imprez i uroczystości szkolnych 2025/2026

 

• Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego
• Dzień Komisji Edukacji Narodowej
• Narodowe czytanie
• Narodowe Święto Niepodległości
• Bal karnawałowy
• Dzień bezpiecznego Internetu
• Dzień Ziemi
• Międzynarodowy Dzień Zdrowia Psychicznego
• Jasełka
• Dzień Europejski
• Święto Patrona Szkoły
• Pożegnanie absolwentów
• Szkolne obchody rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja
• Dzień Autyzmu
• Festyn rodzinny połączony z Dniem Dziecka i Dniem Sportu
• Zakończenie roku szkolnego

 

 

Załącznik nr 3

Ewaluacja szkolnego program wychowawczo – profilaktycznego za rok 2024/2025

 

1. Czynniki chroniące

• Wysoki poziom bezpieczeństwa fizycznego: brak przypadków kradzieży i wymuszania.
• Dostępność pomocy i pozytywne relacje z dorosłymi: większość uczniów może liczyć na wsparcie wychowawcy i kadry.
• Przestrzeganie zasad przez uczniów i nauczycieli.
• Znajomość polityki ochrony dzieci przez większość rodziców.

2. Czynniki ryzyka

• Incydenty relacyjne: 55% rodziców zgłasza nieprzyjemne zachowania wobec dziecka.
• Obrażanie i przezywanie dotyczy 1/3 uczniów.
• Pojedyncze przypadki przemocy fizycznej i wykluczania.
• 6 rodziców nie zna dokumentu „Polityka ochrony dzieci przed krzywdzeniem”.

3. Rekomendacje

3.1. W zakresie wzmacniania czynników chroniących

• Utrzymywanie silnych relacji uczeń-nauczyciel.
• Dalsze informowanie rodziców o polityce ochrony.
• Wzmacnianie kompetencji społecznych uczniów.

3.2. W zakresie redukowania czynników ryzyka

• Zwiększenie nadzoru nad relacjami uczeń - uczeń.
• Kontynuować działania przeciwdziałające przemocy rówieśniczej.
• Dokumentowanie i analiza incydentów.

 

Załącznik nr 4

Raport z ewaluacji wdrożenia standardów ochrony małoletnich w szkole

 

I. Wprowadzenie

 

W związku z obowiązkiem zapewnienia bezpiecznego i wspierającego środowiska edukacyjnego, szkoła dokonała ewaluacji skuteczności wdrożenia „Polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem”. Celem badania było zidentyfikowanie czynników chroniących i ryzyka oraz sformułowanie rekomendacji służących dalszemu doskonaleniu działań ochronnych.

Ewaluacja objęła analizę danych zebranych od rodziców uczniów oraz nauczycieli szkoły.

 

II. Czynniki chroniące

 

Wyniki ankiety dla rodziców wskazują na następujące pozytywne aspekty:

• Brak kradzieży – żadna z rodzin nie zgłosiła przypadków kradzieży rzeczy lub pieniędzy.
• Niskie natężenie przemocy fizycznej i aktów wandalizmu – 29 z 37 dzieci nigdy nie doświadczyło przemocy fizycznej.
• Dobre relacje uczniów z nauczycielami – 32 rodziców potwierdziło pozytywne relacje dziecka z nauczycielami.
• Dostępność wsparcia – dzieci mogą zgłaszać się po pomoc do wychowawcy, psychologa, pedagoga lub dyrektora.
• Przestrzeganie zasad szkolnych – wysoka dyscyplina wśród uczniów i nauczycieli.
• Znajomość polityki ochrony dzieci – 31 rodziców zadeklarowało znajomość dokumentu.

Wyniki ankiety dla nauczycieli również wykazały wysokie czynniki ochronne:

• 100% pracowników zna, stosuje i uważa za skuteczny dokument.
• Brak zgłoszeń naruszeń zasad ochrony.
• Gotowość do rozpoznawania i reagowania na symptomy krzywdzenia.

III. Czynniki ryzyka

 

Zidentyfikowane czynniki ryzyka w środowisku uczniów:

• Nieprzyjemne zachowania rówieśnicze – 20 dzieci ich doświadczyło.
• Wykluczenie z grupy – 8 dzieci zostało celowo wykluczonych.
• Cyberprzemoc – 3 przypadki obrażania przez internet lub telefon.
• Obrażanie i przezywanie – 13 dzieci doświadczyło takich zachowań.
• Przemoc fizyczna – 8 rodziców zgłosiło incydenty przemocy.

Potencjalne ryzyka wśród nauczycieli:

• Brak krytycznych uwag – może wskazywać na konformizm.
• Brak anonimowych kanałów zgłoszeń – może utrudniać sygnalizowanie naruszeń.

IV. Wnioski

 

1. Szkoła zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa fizycznego i emocjonalnego.
2. Istnieją jednak obszary wymagające uwagi – szczególnie w zakresie przemocy rówieśniczej i cyberprzemocy.
3. Wysoka świadomość nauczycieli i rodziców w zakresie zasad polityki ochrony dzieci.
4. Potrzebne są mechanizmy anonimowego zgłaszania problemów.

V. Rekomendacje

 

1. Wzmocnienie profilaktyki przemocy rówieśniczej.
2. Rozbudowa wsparcia specjalistycznego – psycholog, pedagog.
3. Zwiększenie udziału rodziców w działaniach ochronnych.
4. Rozwój kultury zgłaszania i otwartości – skrzynki sygnałów, anonimowe ankiety.
5. Stała ewaluacja polityki ochrony dzieci.

VI. Podsumowanie

 

Wdrożenie standardów ochrony małoletnich przyniosło wyraźne efekty w postaci poprawy bezpieczeństwa i wzrostu świadomości. Dalsze działania powinny koncentrować się na profilaktyce przemocy rówieśniczej i cyberprzemocy, rozwijaniu kultury otwartości oraz wdrażaniu narzędzi sprzyjających wczesnemu reagowaniu na zagrożenia.

Program wychowawczo – profilaktyczny szkoły na lata 2025-2030 przedstawiono Radzie Pedagogicznej w dniu 10,09,2025

Program wychowawczo – profilaktyczny szkoły na lata 2025-2030 przedstawiono Radzie Rodziców w dniu 26,09,2025